Moje dziecko nie mówi [s]!

Drogi rodzicu!

Jeżeli twoje dziecko ma 6 lat i nie realizuje prawidłowo głosek tzw. szeregu szumiącego [sz, ż/rz, cz, dż], syczącego [s, z, c, dz] i ciszącego [ś, ź, ć, dź] oraz dodatkowo mówi niezrozumiale dla otoczenia, w Twojej głowie powinna zapalić się czerwona lampka!

Co to jest seplenienie?

Seplenienie jest najczęstszą wadą wymowy, występującą u dzieci w wieku przedszkolnym. Inaczej nazywane jest sygmatyzmem od łacińskiej nazwy sigmatismus. Rozróżniamy następujące rodzaje seplenienia:

• międzyzębowe (sigmatismus inerdentalis) – polega ono na wsuwaniu języka między zęby w linii środkowej lub bocznej, dolna szczęka jest opuszczona, między zębami nie ma zwarcia. Wymowa może dotyczyć jednego, dwóch lub nawet trzech szeregów. Ta wada wymowy najczęściej zauważana jest, dopiero kiedy szereg głosek sz, rz/ż, cz, dż realizowany jest jako s, z, c, dz;
  
• boczne (sigmatismus lateralis) – charakteryzuje się nieprzyjemnym brzemieniem. Artykulacja polega na niesymetrycznym ułożeniu języka. Szczelina nie tworzy się wzdłuż linii środkowej języka, lecz z boku;
  
• wargowo-zębowe (simgatismus labio-dentalis) – polega na tworzeniu się szczeliny pomiędzy dolną wargą i krawędzią górnych siekaczy;
  
• przyzębowe (sigmatismus adddentalis) – powstaje przy płaskim ułożeniu przodu języka. Wzdłuż języka nie tworzy się rowek, a powietrze przechodzi szerokim strumieniem.

Jakie są przyczyny seplenienia?

Rodzic może zadać pytanie – dlaczego moje dziecko sepleni? Jest wiele przyczyn seplenienia, a wśród nich są m.in.: nieprawidłowa budowa anatomiczna narządów mowy oraz ich niska sprawność ruchowa, upośledzenie słuchu, niedostateczne różnicowanie dźwięków, naśladowanie złych wzorców. 

Bardzo często seplenienie powstaje u dzieci, które mają stale otwarte usta, przy utrudnionym oddychaniu nosem. Ortodonci uważają, że przyczyną może być zły sposób połykania, gdzie język jest wsuwany między zęby. Często również nieprawidłowa budowa języka, krótkie wędzidełko, a także słabe napięcie mięśniowe mają wpływ na seplenienie.

Zbyt długie używanie smoczka i butelki prowadzi do seplenienia, bowiem dziecko nie uczy się prawidłowego sposobu połykania. Dzieci, które swoją przygodę ze smoczkiem przeciągają w nieskończoność, są w pewnym stopniu narażone na wady zgryzu i deformacje podniebienia. Do najczęstszych nieprawidłowości należy tyłozgryz – cofnięcie dolnej szczęki, przy jednoczesnym przesunięciu górnych siekaczy do przodu. W przyszłości może utrudnić to wymowę głosek syczących [s, z, c, dz]. 

Dodatkowo należy wspomnieć, iż negatywnym skutkiem nieunoszenia języka będzie nieprawidłowa realizacja głosek ś, ź, ć, dź, sz, rz/ż, cz, dż, l oraz r. Maluch może również nie wymawiać głosek syczących, czyli s, z, c, dz. Złe nawyki przyczyniają się do wsuwania języka między zęby, przez co powstaje najczęstsza wada wymowy, czyli seplenienie, zwane również międzyzębowością. Potrzeba ssania zanika u dziecka między 8. a 12. miesiącem życia, zatem jest to bezpieczny czas na pożegnanie się ze smoczkiem. Ssanie w tych miesiącach u naszej pociechy przestaje być potrzebą i staje się nawykiem.

Pamiętajmy również o mówieniu do dziecka w sposób wyraźny i zrozumiały. Nie powtarzajmy dziecięcych słów i spieszczeń, bo w ten sposób tylko utrwalamy nieprawidłową artykulację.

Terapia logopedyczna w przypadku seplenienia 

Aby pomóc dziecku konieczna jest wizyta u logopedy, który oceni budowę aparatu artykulacyjnego oraz przygotuje specjalistyczny zestaw ćwiczeń. Tylko systematyczność i sumienność wykonywanych zadań doprowadzi do skorygowania wady. Częstotliwość wykonywania ćwiczeń zależy od rodzaju wady, stopnia jej zaawansowania i wieku dziecka. 

Drodzy rodzice, jeśli zauważycie nieprawidłowości w mowie dziecka, nie zwlekajcie. Logopeda jest od tego, by pomóc i rozwiać ewentualne wątpliwości.

Szukasz konsultacji, diagnozy lub terapii logopedycznej online? Zobacz polecanych logopedów online i uzyskaj pomoc dzięki wizycie logopedycznej przez Internet. https://www.dobrylogopeda.edu.pl/logopeda-online