Kwestionariusze dla rodziców
Okres zdania (2.-3. rok życia)
Czy Twoje dziecko oddycha przez usta? Lub śpi z otwartą buzią? Lub chrapie? Zaznacz TAK, jeżeli chociaż jedna z odpowiedzi brzmi TAK.
Oddychanie przez nos to jedyna prawidłowa i fizjologiczna droga oddychania w spoczynku. Oddychanie wpływa na szereg aspektów związanych z funkcjonowaniem organizmu, w tym także na artykulację, dlatego staraj się obserwować sposób oddychania Twojego dziecka.
Jeśli Twoje dziecko ma nawyk oddychania ustami, skonsultuj to z logopedą. Oddychanie przez usta i otwarta buzia sprzyjają powstawaniu częstych infekcji górnych dróg oddechowych, wad zgryzu i wymowy.
Czy Twoje dziecko ma problemy z połykaniem, gryzieniem i/lub żuciem? Zaznacz TAK, jeśli chociaż jedna z odpowiedzi jest pozytywna.
Przyjmowanie pokarmów jest dla dziecka swoistym treningiem narządów artykulacyjnych.
Pilnie skonsultuj się z logopedą. Artykulacja rozwija się jako czynność wtórna w stosunku do pierwotnych fizjologicznych funkcji gryzienia, żucia oraz połykania. Nieprawidłowo realizowane czynności pokarmowe powodują niewłaściwą motorykę narządów mowy, wady zgryzu i wymowy. Jeśli więc Twoje dziecko ma trudności z przyjmowaniem pokarmów, skonsultuj to z logopedą. Wczesne rozpoznanie problemu i jego eliminacja zapobiegają utrwalaniu nieprawidłowych nawyków.
Czy Twoje dziecko potrafi pić z otwartego kubka?
Pijąc z otwartego kubka Twoje dziecko angażuje mięśnie ważne dla rozwoju mowy, a także wspiera prawidłowy sposób oddychania.
Picie z otwartego kubka to ważna umiejętność, która wspiera prawidłowy sposób oddychania, połykania, a także stymuluje pracę mięśni odpowiedzialnych za artykulację. Jeśli Twoje dziecko nie potrafi pić z kubka, warto skonsultować to z logopedą, który dokona wnikliwej obserwacji dziecka, oceni pracę mięśni i przeprowadzi trening picia z normalnego kubka.
Czy Twoje dziecko nadmiernie się ślini?
Jeśli Twoje dziecko potrafi kontrolować wycieki śliny, nie masz powodów do niepokoju.
Nadmierne ślinienie się może świadczyć o nieprawidłowym oddychaniu, obniżonym napięciu mięśniowym czy niskiej świadomości sensorycznej, co w kontekście rozwoju mowy ma duże znaczenie. Porozmawiaj o tym z logopedą.
Czy zasób słów Twojego dziecka stale się zwiększa?
Rozwój mowy Twojego dziecka przebiega prawidłowo. Duży zasób słów to między innymi zasługa odpowiedniej stymulacji i wielu interakcji językowych z opiekunami.
Jeśli zasób słów Twojego dziecka jest ograniczony i nie powiększa się, porozmawiaj o tym logopedą.
Czy Twoje dziecko podejmuje próby odmiany wyrazów?
Twoje dziecka zaczyna przyswajać reguły gramatyczne języka.
Na przełomie drugiego i trzeciego roku życia dziecko zaczyna opanowywać reguły gramatyczne języka. Podejmuje pierwsze próby odmiany wyrazów przez przypadki (w pierwszej kolejności pojawia się mianownik, biernik, wołacz, następnie: narzędnik, miejscownik i celownik), choć popełnia w tym zakresie jeszcze wiele błędów. Jeśli mowa twojego dziecka pozostaje bezfleksyjna, zasięgnij porady logopedy.
Czy Twoje dziecko buduje zdania?
Mowa Twojego dziecka rozwija się prawidłowo.
Już w drugim roku życia prawidłowo rozwijające się dziecko zaczyna budować proste zdania, zwykle dwuczłonowe. W trzecim roku życia wypowiedzi dziecka stają się znacznie dłuższe. Pojawiają się zdania pojedyncze rozwinięte, jak i złożone (dziecko mówi np. „nie ćem, bo to jeś niedoble”). Oczywiście zdania te nie są pozbawione błędów, ale ich liczba stopniowo maleje. Jeśli Twoje dziecko ma trudności z łączeniem wyrazów w zdania, porozmawiaj o tym z logopedą.
Czy twoje dziecko zadaje pytania: kto?, co? gdzie?, kiedy?, dlaczego?, itp.?
Stale rosnąca liczba pytań Twojego dziecka, to oznaka jego dynamicznego rozwoju.
Około 30.-36. miesiąca życia dziecko powinno opanować umiejętność zadawania pytań typu: kto?, co?, dlaczego?, itp. Możliwość zadawania pytań przez dzieci ma bardzo ważne znaczenie dla ich prawidłowego rozwoju.
Czy dziecko chętnie bawi się z rodzicem, opiekunem?
Twoje dziecko doskonali umiejętności społeczne.
Jeśli Twoje dziecko chce bawić się samo, nie podejmuje propozycji rodzica i nie potrafi naśladować w zabawie czynności dorosłego (np. karmienia lalki) porozmawiaj, o tym z logopedą. Takie nietypowe zachowania mogą być przejawem zaburzeń rozwojowych.
Czy dziecko utrzymuje z rodzicem, opiekunem kontakt wzrokowy?
Twoje dziecko doskonali umiejętność nawiązywania interakcji. Poprzez kontakt wzrokowy uczy się zachowań społecznych, dzielenia pola wspólnej uwagi, rozpoznawania emocji i komunikacji.
Brak kontaktu wzrokowego może sugerować występowanie u dziecka zaburzeń ze spektrum autyzmu. Porozmawiaj o tym z logopedą.
Czy pod koniec trzeciego roku życia Twoje dziecko angażuje się w zabawy w ,,udawanie'', ,,odgrywanie ról'', rozmawia z zabawkami?
W ten sposób Twoje dziecko rozwija wyobraźnię, a także doskonali umiejętności społeczne.
Od około trzydziestego miesiąca życia dzieci zaczynają angażować się w zabawy tematyczne i odtwarzać znane im czynności. W ten sposób rozwijają swoją kreatywność, pomysłowość, poszerzają zasób słów, doskonalą umiejętności komunikacyjne i społeczne. Jeżeli zachowanie Twojego dziecka podczas zabawy Cię niepokoi, porozmawiaj o tym z logopedą.
Czy Twoje dziecko bawi się zabawkami niezgodnie z ich przeznaczeniem (na przykład szereguje je, wącha, rozrzuca, przesuwa przed oczami)?
Twoje dziecko doskonali umiejętność zabawy, która jako główna forma aktywności dzieci, ma ogromne znaczenie dla ich prawidłowego rozwoju.
Jeżeli Twoje dziecko używa zabawek i przedmiotów, niezgodnie z ich funkcją (na przykład szereguje je, wącha, rozrzuca, przesuwa przed oczami), skonsultuj to z logopedą. Takie zachowania mogą sugerować nieprawidłowości w rozwoju dziecka.
Czy Twoje dziecko potrafi ułożyć proste, duże puzzle?
Twoje dziecko zdobywa nowe umiejętności. Doskonali koordynację wzrokowo- ruchową i precyzję ruchów.
Brak umiejętności dopasowywania prostych kształtów może świadczyć o niskiej sprawności motorycznej dziecka, słabo rozwiniętej koordynacji wzrokowo-_ruchowej, bądź być oznaką braku zainteresowania zabawami konstrukcyjnymi. Porozmawiaj o tym z logopedą, gdyż zabawy te niezwykle korzystnie wpływają na rozwój dziecka, między innymi przygotowując je do nauki pisania.
Czy Twoje dziecko rozumie i adekwatnie odpowiada na złożone wypowiedzi i polecenia?
Twoje dziecko rozumie coraz więcej.
Skonsultuj się z logopedą. W trzecim roku życia dziecko powinno rozumieć już nie tylko proste, kierowane do niego komunikaty, ale także bardziej złożone wypowiedzi dorosłych.
Czy Twoje dziecko prawidłowo artykułuje wszystkie spółgłoski: p, b, m, t, d, n, w, f, ś, ź, ć, dź, ń, l, k, g, h, j, ł, s, z, c, dz i wszystkie samogłoski
Rozwój mowy Twojego dziecka przebiega prawidłowo.
Jeśli w mowie Twojego dziecka brakuje danej głoski bądź jest ona realizowana nieprawidłowo, skorzystaj z pomocy logopedy
Czy Twoje dziecko swobodnie chodzi, biega, potrafi stać na jednej nodze?
Rozwój motoryczny Twojego dziecka przebiega prawidłowo.
Logopeda na pewno wspomoże rozwój motoryczny Twojego dziecka, który jest nie bez znaczenia dla dalszego rozwoju mowy.